بازار آریا

آخرين مطالب

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی مقالات اقتصادی

اقتصاد اسلامی ـ 35 | روش تحقیق در اقتصاد اسلامی
  بزرگنمايي:

بازار آریا - اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. - آریا بازار -
خبرگزاری تسنیم ؛ پرونده "اقتصاد اسلامی" بخش35 _ موضوع علم اقتصاد، اگرچه در تعاریف مختلف اقتصاددانان متنوع است، اما در نهایت به یک مفهوم واحد بازمی‌گردد: بررسی رفتارهای اقتصادی انسان عقلایی در تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
چه ثروت را محور قرار دهیم، چه تولید و توزیع را، و چه رفتار انسان را، در نهایت، هدف علم اقتصاد، تحلیل و تبیین چگونگی تخصیص منابع محدود برای رفع نیازهای نامحدود انسان است.
در این زمینه بیشتر بخوانید
+ کدام اقتصاد اسلامی را برگزینیم؟
+ اقتصاد اسلامی، اثباتی یا هنجاری؟ اقتصاد اسلامی، همچون سایر شاخه‌های علم اقتصاد، به بررسی رفتارهای اقتصادی انسان می‌پردازد. این رفتارها، که در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله شکل می‌گیرند، می‌توانند بر پایه مفاهیم عقلی، نقلی یا تجربی استوار باشند و از ظن و گمان تا یقین متغیر باشند. تفاوت اصلی اقتصاد اسلامی با سایر مکاتب، تأثیر جهان‌بینی و ارزش‌های اسلامی بر این رفتارهاست. این تأثیر، هم در عناصر ذهنی انسان (مانند انگیزه‌ها و اهداف) و هم در عناصر عینی (مانند فناوری و منابع) نمود پیدا می‌کند و بر چگونگی تولید، توزیع، مصرف و مبادله کالاها و خدمات اثر می‌گذارد.
اقتصاد اسلامی، با تمرکز بر رفتار اقتصادی انسان مسلمان، از اقتصاد متعارف که بر رفتار انسان عقلایی مبتنی است، متمایز می‌شود. در حالی که اقتصاد متعارف به دنبال حداکثرسازی منفعت مادی است، اقتصاد اسلامی، رفتاری مبتنی بر ارزش‌های دینی را بررسی می‌کند. با این حال، هر دو مکتب، رفتارهای اقتصادی انسان را در حوزه‌های تولید، توزیع، مصرف و مبادله مورد مطالعه قرار می‌دهند. تفاوت در نوع انسان مورد بررسی (انسان مسلمان در مقابل انسان عقلایی) منجر به نتایج و گزاره‌های متمایز می‌شود، اما اشتراکاتی نیز در رفتارهای اقتصادی وجود دارد. به این معنی که پیامدهای رفتار اقتصادی یک مسلمان به‌گونه‌ای و از آن یک انسان اقتصادی عقلایی به‏‌گونه دیگری خواهد بود.
با گسترش نفوذ هر یک از این دو مکتب، دایره شمول رفتارهای مقید به اسلامیت یا عقلانیت نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، چنانچه براساس آنچه در ادبیات دینی وجود دارد زمانی فرا برسد که کثیری از انسان‌‏های جهان به اسلام گرایش یافته و مسلمان بشوند. در آن صورت باز هم موضوع پیشنهادی برای اقتصاد اسلامی از توجیه لازم برخوردار است زیرا اقتصاد اسلامی موضوع خود را در رفتار مسلمانان تعریف کرده و حالا افزایش تعداد آنان که مسلمان هم شده‌‏اند مانعی بر سر راه "موضوع" در نظر گرفته شده نیست. همین بحث درباره گرایش جمعیت‏‌های بیشتری به عقلانیت اقتصادی هم مصداق دارد.
در علم اقتصاد، روش‌شناسی متأثر از موضوع علم است. اقتصاد متعارف با تکیه بر انسان عقلایی، از روش‌های عقلی، قیاسی و ریاضی بهره می‌برد. اما در اقتصاد اسلامی، با محوریت انسان مسلمان، روش‌های متنوع‌تری متناسب با مراحل تکامل و تغییرات درونی و بیرونی او مورد نیاز است.
مطالعه رفتار اقتصادی انسان مسلمان، به دلیل پویایی و پیچیدگی‌های ذاتی او، دشوارتر از مطالعه انسان عقلایی است. تغییر در ادراکات و کنش‌های انسان مسلمان، و همچنین تأثیرات اجتماعی، نیازمند روش‌های مطالعه متناسب با هر شرایط است. این امر، غیرواقعی بودن فروض ساده‌انگارانه اقتصاد متعارف را آشکار می‌سازد.
واقع‌بینی حکم می‌کند که تحولات جوهری انسان در نظر گرفته شود و به هنگام مطالعه رفتار اقتصادی انسان همان واقعیاتی که در زمان بررسی با آن مواجهیم مورد کنکاش قرار گیرد. مناسب است تفاوت این شیوه را با آنچه در اقتصاد متعارف مطرح است و برای انسان اقتصادی در هر سن و سال و با هر بینشی در زمان تعریف استانداردی در نظر گرفته می‌شود مقایسه کنید.
اقتصاد اسلامی، با تکیه بر فلسفه صدرایی، انسان را موجودی پویا و در حال تغییر مستمر می‌داند. این دیدگاه، انسان را از قالب ثابت و یکنواخت اقتصاد متعارف خارج می‌کند و او را به مثابه "بی‌شمار انسان" در نظر می‌گیرد که درجات صیرورت و کمال متفاوتی دارند.
این پویایی، تنوع کنش‌های اقتصادی انسان مسلمان را به دنبال دارد و امکان پیش‌بینی دقیق رفتار او را دشوار می‌سازد. در واقع، انسان اقتصادی اقتصاد متعارف، تنها یکی از حالات ممکن انسان در اقتصاد اسلامی است. گستره شمول انسان در اقتصاد اسلامی، اعم از انسان در اقتصاد متعارف است.
این دیدگاه، ضرورت توجه به تحولات جوهری انسان در مطالعات اقتصادی را یادآور می‌شود. اقتصاد اسلامی، با در نظر گرفتن این تحولات، به دنبال ارائه تصویری واقع‌بینانه‌تر از رفتار اقتصادی انسان است.
در اقتصاد اسلامی، همان‌طور که موضوع علم (انسان مسلمان) با انسان عقلایی اقتصاد متعارف متفاوت است، روش بررسی نیز گسترده‌تر و متنوع‌تر است. اقتصاد اسلامی، علاوه بر روش‌های عقلی و تجربی، از روش نقل (وحی) نیز بهره می‌برد. این تنوع روشی، ناشی از پویایی و پیچیدگی موضوع مورد مطالعه است. دکتر حسن سبحانی، در اثر خود با نام «ابهام‌زدایی از اقتصاد اسلامی» اشعار می‌دارد:
از آنجا که "موضوع" تعیین می‏‌کند "روش" چگونه باشد قاعدتاً با تغییرات در موضوع به دلیل تحولات در انسان، تغییرات در روش بررسی هم متصور خواهد بود. در آن صورت روش مورد کاربرد در علم اقتصاد روشی اخص از روش بررسی موضوع اقتصاد اسلامی می‌‏شود. یعنی درحالی‏‌که در اقتصاد اسلامی از روش نقل پشتیبان به وحی و از عقل پشتیبان به حتی تجربه در مواردی که ممکن است متناسب با شرایط موضوع باشد بهره‏‌برداری می‏شود، در علم اقتصاد این عقل پشتیبان به تجربه، به‌عنوان روش اعتبارسنجی و رسیدن به درجه‌‏ای قابل قبول از کاشفیت معرفت (علم) مکتسبه از واقعیات موجود است (ص 210 و 211).
اقتصاد اسلامی، با رویکردی واقع‌گرایانه، انسان را موجودی پیچیده‌تر و چندبعدی‌تر از انسان عقلایی اقتصاد متعارف می‌داند. از این رو، روش‌های مورد استفاده در اقتصاد اسلامی، فراتر از تجربه‌های حسی و روش‌های صرفاً تجربی اقتصاد متعارف است. این گستره روش‌شناسی، به اقتصاد اسلامی امکان می‌دهد تا به تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری از رفتارهای اقتصادی انسان مسلمان دست یابد.
انتهای پیام/

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1280355/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

مدارس 3 شهرستان تعطیل شد

نظر قالیباف درباره افزایش حقوق کارگران

عراقچی درباره چه موضوعی با مقامات عمانی گفت‌و‌گو کرد؟

رونمایی از اولین خودروی وارداتی پلاک شده جانبازان

استفاده 40 میلیون نفر از طرح کالابرگ

چهارشنبه‌سوری در پایتخت قربانی گرفت

ایران حمله تروریستی در پاکستان را محکوم کرد

فعال شدن 381 واحد معدنی غیرفعال؛ بازگشت 925 واحد صنعتی راکد به چرخه تولید

وزیر خزانه‌داری آمریکا مدعی شد: حمله به یمن بخشی از سیاست «فشارحداکثری» به ایران است

رئیس جمهور با فرماندهان عالی‌رتبه نظامی دیدار کرد+ عکس

ناو یو اس اس هاری ترومان هدف حمله انصارلله قرار گرفت

موج تعرفه‌های ترامپ در بانک‌های جهانی/ نرخ بهره کاهشی می‌شود؟

گزارش خبرنگار تسنیم از صنعا؛ شگفتانه در انتظار آمریکایی‌ها

گزینه پیشنهادی وزارت اقتصادی باید برای ارتقای ارزش پول ملی تضمین ارائه کند

وکیل: مطهره گونه‌ای آزاد می‌شود

واکنش زیدآبادی به حرف‌های حدادعادل درباره ساسی مانکن

ایتالیا صلح‌بانی در اوکراین را نمی‌پذیرد

پژو 207 دنده‌ای پانوراما مرز 900 میلیون تومان را رد کرد

سال 1404 این روز‌ها تعطیل هستند

دستور مهم عارف درباره مرحله بعدی طرح کالابرگ

عارف: دستگاه‌های نظارتی برخوردها با عده‌ای سودجو را با جدیت دنبال می کنند

مردم قید شست‌وشوی فرش را هم زدند؛ دلایل کاهش مراجعه به قالیشویی‌ها اعلام شد

جزییات دستمزد کارگران در سال 1404

سرما و بارندگی در راه است

طلا یا دلار: کدام سرمایه‌گذاری امن‌تر در شرایط اقتصادی کنونی ایران؟

برنامه‌ریزی گسترده برای اجرای پروژه‌های عمرانی، اقتصادی و زیرساختی ساری

ماجرای ممنوع‌المعامله شدن صاحبان خانه‌ها و خودروهای لوکس چه بود؟

حادثه رانندگی در دزفول دو کشته بر جای گذاشت

آمریکا به صورت زمینی به یمن حمله می‌کند؟

توسعه خطوط کشتیرانی ایران به غرب و جنوب غرب آفریقا

تداوم سیر صعودی قیمت سکه، طلا و دلار

محمدتقی رهبر: هر تعرضی از سوی آمریکا مساوی با پاسخ بی درنگ و دردآور است/ نباید از جار و جنجال آمریکا و صهیونیست‌ها ترسید

رشد اقتصادی کاهش یافت

پیشنهادهای وسوسه‌کننده خاورمیانه مهاجران را جذب می‌کند؟

ترامپ: وعده تمام کردن یک‌روزه جنگ اوکراین شوخی بود!

دلار در آستانه جهش یا اصلاح؟

فرود اضطراری یک هواپیمای مسافر‌بری در کرمان

پول‌های بورسی در پارکینگ؟

سرمایه‌گذاری در طلا بی خطر هم نیست

قطار فوق‌العاده در این مسیر پرتردد راه‌اندازی شد

آتش‌سوزی جان 59 نفر را در این کشور گرفت

رضایت‌ زعفران‌کاران از عرضه 5 تن محصول در بورس کالا

زیرساخت‌های اقتصادی شهر ارومیه ورود سرمایه‌گذاران فراهم شود

رئیس سازمان اورژانس: نیروهای پیاده داریم که اگر کسی با دیدن قیمت‌ها سکته کرد بتوانیم فرد را احیا کنیم!

قالیباف فرداشب به تلویزیون می‌رود

1874 زندانی استان تهران آزاد شدند

توضیح قائم‌پناه درباره عدد محبوبیت مسعود پزشکیان+ عکس

امکان حذف کامل حاشیه‌نشینی تا 10 سال آینده

مصرف مازوت در این استان ممنوع شد

گفت‌وگوی تلفنی رؤسای جمهور ترکیه و آمریکا

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی